تحلیلی بر قشربندی اجتماعی در گلستان سعدی

نویسندگان

سیروس احمدی

دانشگاه یاسوج محمّد حسین نیکدار اصل

دانشگاه یاسوج

چکیده

قشربندی اجتماعی یا نظام نابرابری های اجتماعی، به عنوان واقعیتی عینی و ملموس، در طول تاریخ در جامعه بشری وجود داشته و اندیشمندان اجتماعی به طرق مختلف به انعکاس آن پرداخته اند. شاعران و نویسندگان ادبی نیز در آثار خویش به این پدیده اجتماعی توجّه داشته اند. سعدی، شاعر بلندآوازه قرن هفتم نیز بویژه در کتاب گلستان که توصیفی دقیق از جامعه قرن هفتم است، به قشربندی و نابرابری های اجتماعی توجّه کرده است که با توجّه به دوره حسّاسی که سعدی در آن زندگی می کند، شناخت این پدیده در آثار او حتّی می تواند گره گشای برخی سئوالات مهمّ تاریخی باشد. امّا این مهم چندان مورد واکاوی علمی قرار نگرفته است. بر این اساس، هدف اساسی مقاله حاضر این است که قشربندی اجتماعی را در گلستان سعدی، بررسی و ضمن ارائه چشم اندازی روشن نسبت به نابرابری های اجتماعی و نظام قشربندی در جامعه قرن هفتم، دیدگاه او را در این موردآشکار سازد. روش پژوهش، تحلیل محتوای توصیفی است. نمونه مورد بررسی، کتاب گلستان و واحد تحلیل، کلمه است. ابزار تحقیق، مقوله ها و شاخص هایی هستند که قشربندی اجتماعی را می سنجند که جهت تعیین اعتبار آن از اعتبار محتوا و جهت تعیین پایایی آن، از روش باز آزمون، استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق، سعدی، نگاه جامعی به قشربندی اجتماعی داشته و از نود قشر اجتماعی مختلف نام می برد. به علاوه نگاه او به قشربندی، مبتنی بر رویکرد کارکردگرایانه است و همواره تلاش می کند این رویکرد را بر اخلاقیات استوار سازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیلی بر مقدمة گلستان سعدی

موضوع اصلی مقاله، چنانکه از عنوان آن برمی‌آید، تحلیل مقدمة گلستان است. بدین منظور چند پرسش محوری در مقاله مطرح کرده‌ایم. نخست اینکه آیا سعدی در نوشتن گلستان طرح معین و از پیش تعیین شده‌ای را در نظر داشته یا اینکه کشکول‌وار و بر اساس حالات زودگذر این متن را نگاشته است؟ برای پاسخ به این پرسش، از مقدمه و قرائن دیگر بهره برده‌ایم. پرسش محوری دیگر این است که بر اساس مطالب مقدمه، هدف اصلی وی از تألیف...

متن کامل

بازتاب مشارکت اجتماعی در گلستان سعدی

ازرویکردهای نوین جامعه‌شناسی«سرمایه‌ی‌اجتماعی»  است. در سایر علوم نیز به آن توجّه شده، ارتباط اساس این رویکرد است. از آن به عنوان سرمایه‌ای در کنار سایر سرمایه‌ها(انسانی، مادّی، فیزیکی و ...) نام می‌برند. مؤلّفه‌ها‌ی اصلی آن هنجارگرایی، اعتماد و مشارکت است. مفاهیم سرمایه‌ی اجتماعی را در نظرات اندیشمندان قدیم می‌توان یافت؛ ازجمله سعدی که به سبب سفرهای متعدد با زندگی جوامع عصر خویش آشنایی داشته است....

متن کامل

بررسی قشربندی اجتماعی در اسلام

دین اسلام به عنوان دین خاتم به تمام نیازمندی­های انسان پاسخ گفته است. یکی ازسوالات اساسی انسان از دیر باز در باره برابری و نابرابری نوع انسانی بر حسب نژاد، رنگ، مذهب و ... می­باشد، یکی از معضلات جوامع بشری، وجود فاصله طبقاتی در بین اقشار مردم است ... . امّا چه تفاوت­هایی بین ملاک­های اسلام با سایر ادیان وملل وجود دارد؟ در برخی ادیان مانند هندوئیسم و آیین آهورایی قشربندی به نحوی است که تحرک یک فر...

متن کامل

آموزۀ عفو در گلستان سعدی

یکی از مفاهیم اخلاقی و انسانی که در متون ادبی ما بسیار بدان پرداخته شده عفو است؛ این موضوع در آثار تعلیمی و عرفانی جایگاه ویژه‌ای دارد. در برخی از متون ادبی به گونه‌ای مستقل و مشخص به این موضوع اشارت شده ولی در گلستان و بوستان سعدی خلاف انتظار، باب مشخصی بدان اختصاص داده‌نشده و سعدی ضمن حکایاتش به آن گریز زده‌است. این مقاله به شیوۀ توصیفی_تحلیلی به موضوع عفو در گلستان سعدی پرداخته‌است. از نتایج...

متن کامل

نقد گلستان سعدی از دیدگاه نظریه شناختی- اجتماعی بندورا.

گلستان، تاثیرگذارترین کتاب نثر در ادبیات فارسی است که سعدی، شاعر و نویسنده پارسی‌گوی در آن به ذکر واقعیات زندگی انسان و نصایح اخلاقی، در یک دیباچه و هشت باب به نثر مُسَّجَع پرداخته است. امروزه بررسی رفتارهای مختلف انسانی در گلستان از منظر روان‌شناسی قابل تأمل است. این پژوهش، به دور از ملاک ارزش‌گذاری، به روش مقایسه‌ای بر آن است تا نظرات سعدی را در حکایت‌های گلستان با نظریه شناختی-اجتماعی بندورا مقا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ ادبیات

جلد ۱۳۹۱، شماره ۱۳، صفحات ۰-۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023